23 II 2011 r.

Nagranie do tej lekcji dostêpne jest na stronie Radia Lublin (pod lekcj± 16). Nie mo¿na, niestety, go pobraæ.

Dzisiaj kontynuujemy nasze refleksje nad wyra¿eniami francuskimi odwo³uj±cymi siê do zwierz±t, a ¶ci¶lej do ptaków. Zapraszamy Pañstwa do wspólnego poszukiwania takich zwrotów, i ich odpowiedników w naszym jêzyku.

Zaczniemy od gêsi - po francusku: l'oie.
Wed³ug Francuzów gê¶ jest g³upia. Najwyra¼niej podobnie s±dzimy i my, skoro w jêzyku polskim wystêpuje okre¶lenie: g³upia gê¶. We francuskim odpowiada mu dos³owne porównanie: être bête comme une oie, czyli: byæ g³upim jak gê¶.
Inny zwrot: les pattes d'oie (dos³ownie: ³apy gêsi) odsy³a nas do polskiego: kurze ³apki, czyli zmarszczki w okolicach oczu. A wiêc nie gê¶, tylko kura.

Przejd¼my do kaczki - po francusku: le canard, chocia¿ tak naprawdê s³owo francuskie znaczy: kaczor, poniewa¿ chodzi tu o osobnika p³ci mêskiej.
W jêzyku francuskim istnieje wyra¿enie: il fait un froid de canard (dos³ownie: jest kacze zimno), czyli jest bardzo zimno. Chocia¿ mam wra¿enie, ¿e do obecnych mrozów bardziej pasowa³oby wyra¿enie: Il fait un froid  du diable, czyli dos³ownie Jest diabelnie zimno.

Porównanie dotycz±ce sposobu poruszania siê: marcher comme un canard  (synonim: se dandiner) przet³umaczymy: chodziæ jak kaczka, a wiêc: ko³ysaæ siê, kiwaæ podczas marszu.
Inny zwrot: être mouillé (trempé) comme un canard (dos³ownie: byæ zmoczonym jak kaczka) jest u¿ywany w sensie: byæ bardzo zmoczonym przez deszcz, przemoczonym do suchej nitki. Ale naszym jêzyku znowu spotykamy tu kurê w zwrocie Byæ mokrym jak kura.

Sformu³owanie: cela ne casse pas trois pattes à un canard (w dos³ownym przek³adzie: to nie ³amie trzech ³ap kaczce) - znaczy: cela n'a rien d'extraordinaire, de remarquable, czyli po polsku: to nic nadzwyczajnego, niezwyk³ego. Zwrotu tego mo¿na u¿yæ równie¿ w odniesieniu do osoby, np.: il n'a pas cassé trois pattes à un canard, czyli: on nie zrobi³ niczego nadzwyczajnego, niczego niezwyk³ego.

Wreszcie s³owo canard mo¿e funkcjonowaæ tak¿e w sensie: kaczka dziennikarska, fa³szywa pog³oska, fa³szywa wiadomo¶æ, która pojawi³a siê w prasie. W prasowym kontek¶cie odnotujmyna koniec jeszcze inne znaczenie s³owa: canard, czyli: gazeta o ma³ej warto¶ci, niezbyt ambitna, brukowiec. Co ciekawe, niezwykle popularnym pismem we Francji jest satyryczna gazeta pod tytu³em Le Canard enchaîné, która z zaciêciem ¶ledzi i komentuje wszelkie nieprawid³owo¶ci w ¿yciu publicznym kraju. Et personne n'y échappe! Tzn. nikomu si ê nie upiecze! Niejednemu politykowi francuskiego rzed³a mina, kiedy czyta³ komentarze redaktorskie! My¶lê, ¿e jedno z przysz³ych spotkañ warto by po¶wiêciæ analizie jakiego¶ artyku³u z tej gazety. A zatem do us³yszenia.